معرفی بی‌اشتهایی عصبی و راه مقابله با آن

بیماری بی‌ اشتهایی عصبی یا آنورکسیا در واقع ناشی یک اختلال روانی است و برخلاف تصور عموم مردم این بیماری از آسیب‌های روحی فرد نشأت می‌گیرد و ارتباطی با موقعیت جسمی فرد بیمار نخواهد داشت. از دسته اتفاقاتی که برای فرد بیمار در طی این بیماری رخ می‌دهد وجود یک مقاومت کاملا غیر ارادی در برابر خوردن غذای مورد نیاز بدن است و فرد با اینکه احساس گرسنگی دارد اما از خوردن غذا به شدت اجتناب می‌کند. بسیار قابل انتظار است که فرد ادامه یافتن این روند در فرد بیمار موجب ایجاد آسیب‌ها مشکلات جسمی می‌شود و بدن فرد دیگر مواد غذایی کافی و مورد نیاز بدن برای کارکرد مناسب و صحیح را جذب نخواهرد کرد.

موارد ذکر شده در بالا تنها گوشه‌ای از مشکلات و عوارضی است که فرد مبتلا به بیماری بی اشتهایی عصبی را درگیر می‌کند. در گذر زمان بسیاری از آسیبات روحی دیگر علائم این بیماری را افزایش می‌دهند. چند مورد از این آسیب‌های روحی مانند وسواس‌های فکری‌، اختلال‌های عصبی و اضطرابی، افسردگی حاد است و لازم بدانید که وجود هر یک از این موارد به تنهایی تحت عنوان یک مشکل جدی و حاد محسوب می‌شود که خطرات زیادی برای فرد به همراه دارد.

ما در این مطلب قصد داریم که در کنار آگاه‌ سازی شما نسبت به بیماری بی‌ اشتهایی عصبی، گریزی به ماهیت بیماری آنورکسیا بزنیم و عواملی که موجب بروز آن می‌شود را تا حدودی بررسی کنیم، و بعد در ادامه به معرفی علائم و آثار این بیماری و همچنین راهکارهای مقابله با آن بپردازیم. با ما تا انتهای مطالب همراه باشید.

بی اشتهایی عصبی به چه معنا است؟

معرفی بی‌اشتهایی عصبی و راه مقابله با آن

این بیماری تحت نام‌های مختلفی از قبیل بی اشتهایی روانی و بیماری آنورکسیا شناخته شده است. مورد مهمی که لازم است به آن توجه داشته باشید این است که این بیماری پیش از آن که یک بیماری جسمی باشد در واقع یک بیماری روحی است که ناشی از آسیب‌های روحی و روانی است و در نهایت این اختلال عصبی علائم خود را بر روی جسم فرد بیمار ظاهر می‌کند. 

در طول روند این بیماری ذهن فرد بیمار او را از بهره‌مندی نسبت به تغذیه مناسب و خوردن غذای کافی برای رفع نیاز طبیعی بدن و بهبود عملکرد منع می‌کند. 

در اینجا به شما توصیه می‌کنیم قبل از پرداختن به علت‌های بروز بیماری بی اشتهایی عصبی بهتر است که به علائم این بیماری بپردازیم، تا به این آگاهی برسیم که یک فرد مبتلا به آنورکسیا چه علامت و نشانه‌هایی را در بدن خود و یا رفتارش دارد.

ویژگی‌ها و علائم اصلی بیماری بی اشتهایی عصبی

همان‌طور که پیش‌تر ذکر کردیم از آن‌جایی که بیماری بی اشتهایی عصبی در واقع یک اختلال روانی محسوب می‌شود لازم است که علائم آن را در رفتارهای فرد و واکنش‌های او مورد بررسی قرار دهیم. عموم مردم نخوردن غذا را از ویژگی‌های اصلی این بیماری می‌دانند، اما لازم است به شما بگوییم که فرد بیمار با توجه به میزان پیشرفت بیماری‌اش ممکن است از خود رفتارها و واکنش‌های عصبی نسبت به غذا خوردن و یا مقابله کردن با گرسنگی بروز دهد.

در زیر به معرفی و بررسی برخی از علائم و نشانه‌های فیزیکی و جسمانی این بیماری خواهیم پرداخت:

• احساس میزان زیادی از خستگی به طوری که فرد قادر نیست دلیل قانع‌کننده و توجیه خاصی برای این حجم از خستگی بیاورد.
• کاهش وزن غیر عادی به شکلی که فرد در مدت زمان بسیار کمی وزن زیادی را از،دست می‌دهد.
• ابتلا به بی خوابی های متوالی با وجود این که فرد تا حد زیادی احساس خستگی دارد ممکن است در این شرایط چند شب متوالی را نخوابد.
• ریزش موی بسیار شدید که حتی به مرور بیشتر هم خواهد شد.
• داشتن تپش قلب بالا که گاهی این تپش قلب مدت زمان زیادی طول می‌کشد.
• فشارخون بسیار پایین
• داشتن سرگیجه‌های طولانی مدت و غیرقابل کنترل
• تغییر رنگ پوست بدن به نحوی که رنگ پوست به زردی متمایل شده است.
• رنگ انگشتان به تیرگی نزدیک شده و نسبت به سایر نقاط بدن بسیار متفاوت است.
• ورم داشتن بازوها و پاها از دیگر علائم بیماری آنورکسیا می‌باشد و این ورم به گونه‌ای است که وقتی انگشت خود را روی بخشی از این ورم فشار می‌دهید جای انگشتتان روی آن می‌ماند.
• داشتن مشکل دندان قروچه در خواب که در طولانی مدت می‌تواند فرد بیمار را به مشکل دهان و دندان نیز مبتلا کند.
• خشک شدن پوست که ناشی از بی آبی بدن است و این مورد می‌تواند موجب ایجاد سنگ کلیه و مثانه و دیگر مشکلات ناشی از بی‌ آبی بدن شود.

آثار و علائم عاطفی و روانی بیماری بی اشتهایی عصبی

ما در بالا به بررسی نشانه‌های فیزیکی و جسمی این بیماری پرداختیم و حال قصد داریم که به شما بگوییم بیماری بی اشتهایی عصبی از نظر عاطفی و روانی چه علائمی برای فرد ایجاد می‌کند:

• بیماران این زمینه از چاقی ترس مفرط دارند و در واقع الگوی رفتاری خود را به نحوی تنظیم می‌کنند که از چاق شدن دور بمانند. آن‌ها تا حد خیلی زیادی نسبت به اضافه وزن حساسیت نشان می‌دهند.
• افراد مبتلا به دلیل این که هیچگونه تمایلی برای توضیح دادن در مورد شرایط خود ندارند و نمی‌خواهند در مقابل اصرار دیگران مبنی بر اصرار آن‌ها به خوردن غذا قرار بگیرند به طور عمده در رابطه با میزان غذای دریافتی دروغ می‌گویند.
• فرد بیمار بدن خود را با لباس‌های زیادی می‌پوشاند.
• افراد مبتلا به طور معمول نسبت به وقایع و اتفاقات اطراف خود بیتفاوت هستند.
• با گذشت زمان با کاهش میل جنسی رو به رو خواهند شد.
• بی اشتهایی عصبی در خانم‌ها سبب اختلال در نظم قاعدگی می‌شود.

معرفی بی‌اشتهایی عصبی و راه مقابله با آن

دلایل و علت‌های بیماری آنورکسیا

در اینجا این سوال مهم مطرح است که علت بیماری بی اشتهایی عصبی چیست و از کجا نشأت می‌گیرد؟ باید به شما بگوییم که متاسفانه موارد زیادی هستند که می‌توانند فرد را به این بیماری مبتلا کنند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

• فرد باورهای غلطی دارد و به طور مداوم خود را با چیزی که در تبلیغات و معیارهای جامعه می‌بیند مقایسه می‌کند و به همین خاطر خود را به سمت دوری کردن از غذا و لاغری سوق می‌دهد.

• همانطور که پیش‌تر بیان کردیم از آنجایی که این بیماری درواقع یک اختلال روحی و روانی به شمار می‌رود می‌تواند منشأ بیولوژیکی نیز داشته باشد. این را هم مهم است بدانید هر چند مانند بسیاری از اختلالات روانی دیگر مطالعه بر روی بعد بیولوژیک این بیماری ابهاماتی را ایجاد کرده است اما دور از انتظار نیست که ژنتیک در ایجاد این بیماری تاثیر داشته باشد.
• افرادی که به وسواس فکری دچار هستند بیشتر از سایر افراد در معرض این بیماری قرار می‌گیرند و حتی روند پیشرفت بیماری آنورکسیا در آن‌ها بسیار سریعتر خواهد بود.

بی اشتهایی عصبی در کودکان نیز وجود دارد؟

با در نظر داشتن مطالب و دلایلی که در پیش‌تر بیان کردیم این سوال ایجاد می‌شود که کودکان چگونه در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرند؟

بیماری بی اشتهایی عصبی در کودکان به بولیمیا معروف است. کودکان در دوره‌های مختلف زندگی عواطف و احساسات گوناگونی را تجربه می‌کنند که در زیر به بررسی مشهودترین آنها خواهیم پرداخت:

• کودکان به ویژه دخترها هر چقدر که به سن بلوغ نزدیک می‌شوند حساسیت‌های بیشتری نسبت به ظاهر خود بروز می‌دهند، و در واقع این حساسیت آن‌ها سبب ایجاد استرس از چاق شدن و متناسب بودن ظاهرشان با معیارهای مورد تایید جامعه می‌شود. در اینجا کودکان تصور می‌کنند که لاغر بودن در واقع یک امتیاز خوب است و اگر تلاش کنند تا جز دسته‌ی افراد لاغر قرار بگیرند از طرف جامعه و اطرافیان توجه بیشتری جذب می‌کنند. همین موضوع به ظاهر ساده موجب می‌شود که کودک شما به دوری کردن از غذا بپردازد و توجه و حساسیت زیادی نسبت به وزن خود نشان دهد که در نهایت کودک ناخواسته به بیماری بی اشتهایی عصبی مبتلا می‌شود.
• داشتن اختلال‌های روانی و یا ژنتیکی مانند وسواس‌های فکری می‌تواند در ایجاد بولیمیا در کودکان بسیار تاثیرگذار باشد.
• کودکانی که به دلایل مختلف مبتلا به افسردگی هستند بیشتر در معرض بولیمیا قرار می‌گیرند.
• خطر دور ماندن از پدرومادر و استرس ترک و یا طرد شدن از طرف والدین به ویژه در سنین پایین به شدت آن‌ها را معرض ابتلا به بولیمیا قرار می‌دهد.

ارتباط رژیم‌های لاغری با آنورکسیا

بسیاری از افراد وجود دارند که حساسیت زیادی نسبت به وضعیت اندام‌های خود نشان می‌دهند و یا ممکن است که به طور متوالی در رژیم‌های لاغری خود شکست بخورند، این افراد نیز خطر ابتلا به بیماری آنورکسیا را دارند. توصیه‌ای که برای شما داریم این است که همیشه تحت نظر مشاور و یا پزشک رژیم خود را پیش ببرید تا در معرض قرارگیری به بیماری‌های مختلف نباشید.

راه‌های تشخیص بیماری آنورکسیا

راهکارهایی وجود دارند که می‌تواند به تشخیص بیماری آنورکسیا کمک کند و آن‌ها عبارت‌اند از:

• گرفتن آزمایش پروتئین و خون که این آزمایش به فرد کمک می‌کند متوجه شوند از هر کدام از مواد لازم و ضروری برای زیستن و عملکرد صحیح اندام‌ها به چه میزان در بدن خود ذخیره دارد.
• انجام آزمون‌های روانشناختی مختلف که می‌تواند اختلال‌های روحی فرد را تشخیص دهد و میزان خطری بودن هر کدام را بیان کند.
• گرفتن BMI  یا همان شاخص توده‌ی بدنی که استانداردهای هر شخص را با بررسی سن، قد و وزن او مشخص می‌کند. 

درمان بی اشتهایی عصبی و راهکارهای مقابله با آن

این بیماری شاید به ظاهر کشنده و غیرقابل کنترل به نظر برسد اما خوب است بدانید که راه‌های درمانی برای این بیماری به ثبت رسیده است. در زیر به بررسی متداول‌ترین راهکارها می‌پردازیم:

• تغییر دادن شیوه تفکر و سبک زندگی تحت نظر مشاورها و روانشناس‌های معتبر
• مصرف دارو تحت نظر پزشک که هر کدام از این داروها با توجه به شرایط فرد بیمار تجویز می‌شود. اگر بعد از روانکاوی و تحقیقات روی فرد تشخیص بر این باشد که منشأ این بیماری بیشتر مرتبط با وضعیت جسمانی و ژنتیک فرد است، تجویز کردن قرص یکی از راه‌های کنترل این بیماری به شمار می‌رود. 

نکته مهم

باید توجه داشته باشید که نوع و دوز قرص‌ها بسته به وضعیت بیمار تعیین شده و قابل تغییر است، بنابراین به هیچ عنوان بدون مراجعه به پزشک اقدام به خوردن قرص نکنید، چرا که ممکن است اوضاع را غیرقابل کنترل کنید و عواقب جبران ناپذیری را به بار آورید.

• جالب است بدانید که یکی از روش‌های دیگر استفاده از طب سنتی است که امروزه نتایج مثبتی از آن به ثبت رسیده است، و افراد زیادی به طب سنتی برای درمان این بیماری روی میاورند.