نارکولپسی یک بیماری بشدت ناتوان کننده است .
شیوع آن در مردان و زنان تقریبا برابر است .
اگرچه معمولا در دهه دوم زندگی تشخیص داده می شود ،اما شدت آن در دهه های سوم و چهارم افزایش می یابد.
علت اصلی نارکلوپسی شناخته نشده است و ممکن است عوامل داخلی یا خارجی در ایجاد آن نقش داشته باشند.ژنتیک می تواند در ایجاد آن نقش داشته باشد .
در 3% بیماران یکی از خویشاوندان درجه اول مبتلا به این اختلال است .
در 75%بیماران مبتلا به نارکلوپسی ، نورترانسمیتر
هایپو کرتین ارکسین در مایع مغزی-نخاعی قابل ردیابی نیست ، که به علت اختلال در نرون های تولید کننده
هایپو کرتین _ارکسین بوده و یک فرایند اتو ایمیون ممکن است مسئول تخریب این نرون ها باشد .
ویژگی و علایم نارکولپسی
♦️چهار ویژگی نارکولپسی که آن را از سایر اختلالات خواب جدا می کند و به عنوان” تتراد نارکلوپسی” شناخته می شود .
عبارتند از :
1. خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
2. کاتاپلکسی (از دست دادن ناگهانی و دو طرفه تون عضلات با شدت و مدت متغیر بدون کاهش سطح هوشیاری) 3. توهمات خواب آور کوتاه مدت حین به خواب رفتن (Hypnagogic) و بیدار شدن (Hypnopomic)
حالت رویا گونه ای هستند که مانع بیداری می شوند .
4. فلج حین خواب : یک اپیزود از دست دادن داوطلبانه تون عضلانی است که هنگام به خواب رفتن یا بیدار شدن افراد اتفاق می افتد در این حالت شخص هوشیار است اما نمی تواند حرکت کند و یا صحبت کند .
علایم :
بیماران معمولا از خواب آلودگی بیش از حد در طول روز و اختلال در خواب شب شکایت دارند .
آنها خواب REM غیر طبیعی به همراه فلج خواب ،کاتاپلکسی و یا توهمات خواب آور دارند .
تست های تشخیصی
نارکلوپسی با استفاده از روش های زیر تشخیص داده می شود .
ارزیابی سطوح هایپوکرتین شیمیایی در ماده مغزی نخاعی
اسکن ام آر آی از مغز
تست چندگانه تاخیر در خواب (Multiple sleep latency test )
که با این تست به طور قطعی تشخیص داده می شود .
بیمار 4 یا 5 بار در یک روز چرت می زند ، اگر بیمار سریعا (در کمتر از 5 دقیقه )به خواب رود و در 2 دفعه از این چرت زدن ها وارد خواب REM شود ، نارکلوپسی تشخیص داده می شود .
چرخه خواب دارای دو فاز است
فاز خواب با حرکات غیر سریع چشم NREM
فاز خواب با حرکات سریع چشم REM
هر فرد معمولا 4 تا 6 چرخه خواب NREM و REM
را تجربه می کند که هر چرخه حدود 70 تا 120 دقیقه طول می کشد .
خواب طبیعی معمولا 4 مرحله خواب BREM را طی می کند تا به اولین دوره خواب REM برسد .
طی خواب REM تون عضلات از بین می رود ،حرکات سریع چشم رخ می دهد.
حالت خونسردی بوجود می آید ، دیدن خواب و رویا اتفاق می افتد و ضربان قلب و میزان تنفس دچار نوسان می شوند . چرخه های REM خواب رفته رفته به سمت پایان خواب ، طولانی تر می شوند .
در وب سایت بهزیستن شما می توانید برای اطلاع از انواع رژِیم ها به وبلاگ وبسایت هم مراجعه نمایید.
درمان
نارکولپسی درمانی ندارد. با این وجود ، درمان به کنترل علایم کمک می کند.
▪️درمان غیر دارویی نارکلوپسی شامل مشورت با بیمار و خانواده اش جهت رفع تصورات غلط در مورد رفتار فرد است .
بهداشت خواب و برنامه ریزی برای 2 یا دفعات بیشتر چرت زدن در طول روز باید رعایت شود .
به چرت روزانه که حدود 15 دقیقه طول بکشد می تواند فرد را برای چند ساعت سرحال نگه دارد .
▪️درمان دارویی نارکلوپسی بر روی دو هدف تمرکز می کند.
یکی درمان خواب آلودگی بیش از حد در طول روز (EDS )
دیگری کاتاپلکسی
مدافنیل :
به عنوان یک درمان استاندارد برای EDS از طرف FDA مورد تایید قرار گرفته است .
دوز 200 تا 400 میلی گرم در روز می باشد .این دارو اثری روی کاتاپلکسی ندارد .
عوارض جانبی شایع آن معمولا خفیف هستند و شامل تهوع ، سردرد ،عصبانیت و اضطراب و بی خوابی می باشد.
♦️خواب آلودگی بیش از حد در طول روز می تواند توسط ترکیبات محرک برای بهبود هوشیاری و افزایش کارایی در طول روز درمان شود .
دکستروامفتامین
متیل فنیدیت
هر دو توسط FDA مورد تایید قرار گرفته اند .
مت آمفتامین به صورت off_label در این مورد مصرف می شود.
این داروهای محرک باعث بهبود هوشیاری ،افزایش کارایی روزانه ، افزایش روحیه (mood elevation)
و جلوگیری از خواب می شوند .
عوارض جانبی آنها
شامل بی خوابی ، فشار خون بالا ، تپش قلب و تحریک پذیری می باشد .
تحمل در درمان طولانی مدت با محرک ها ایجاد می شود که مستلزم افزایش دوز آنها می باشد .
‼️و بخصوص در مورد آمفتامین ها وقتی با دوز بالا تجویز می شوند خطر تحمل و سو مصرف دارد .
موثرترین درمان برای کاتاپلکسی ونلافاکسین ، فلوکستین و TCAها می باشند .
داروهای ضد افسردگی از طریق بلوک سروتونین و نوراپی نفرین در هسته های لوکوس سرولئوس و رافه و به دنبال آن سرکوب خواب REM ,باعث بهبود کاتاپلکسی، توهمات خواب آور و فلج خواب می شوند.
ایمی پرامین، کلومیپرامین، فلوکستین و نورتریپتلین در 80% بیماران اثر بخشی دارند .
سلژیلین
از طریق سرکوب خواب REM و افزایش تاخیر در آن باعث بهبود خواب آلودگی زیاد و کاتالاپسی می شود .
سدیم اکسی بیت ( گاما هیدروکسی بوتیرات) Xyrem.
باعث کاهش EDS و کاهش اپیزود های فلج خواب ، کاتالاپسی و توهمات خواب آور می شود .
مصرف شبانه سدیم اکسی بیت ساختار خواب را تغییر داده و آن را طبیعی می کند .
این دارو باعث افزایش امواج آهسته ، کاهش بیدار شدن شبانه و افزایش کارایی خواب REM می شود .
این دارو به صورت مایع در دسترس است و در دو دوز مصرف می شود .
درست قبل از به خواب رفتن و دیگری 2/5تا 4ساعت بعد از آن مصرف می شود .
این دارو یک ترکیب آرامبخش _ خواب آور قوی است و نباید با سایر داروهای آرامبخش مصرف شود .
عوارض جانبی شامل تهوع ، خواب آلودگی ، سرگیجه ، و بی اختیاری ادرار است .
منبع پیک دارویی نوین
بدون دیدگاه