رژیم گیاهخواری

رژیم گیاهخواری

رژیم گیاهخواری چیست؟بر خلاف تمامی رژیم ها مثل رژیم اتکینز، رژیم گیاهخواری به فرایند حذف گوشت، مرغ و ماهی از رژیم غذایی اطلاق می شود. این اصطلاح در سال 1847 زمانی که جامعه‌ی گیاه‌خواران انگلستان، قدیمی ترین گروه رژیم گیاهخواری دنیا، در ایالت کنت ایجاد شد به‌وجود آمد. این گروه که نام جرج برنارد شاو و مهاتما گاندی را نیز در بین اعضای خود دارد کلمه‌ی Vegetarian (گیاهخوار) را به‌عنوان نام خود برگزید که از کلمه‌ی لاتین Vegetus به معنی سرزنده و با نشاط می آید. رژیم گیاهخواری بیش‌تر یک سبک زندگی است تا این‌که صرفاً یک رژیم غذایی باشد.

 انواع گیاهخواری

• وگن ها Vegans: گاهی اوقات گیاهخواران صرف نیز خوانده می شوند و افرادی هستند که تمام محصولات حیوانی را از رژیم غذایی یا لباس خود حذف کرده‌اند حال چه منجر به مرگ حیوان شده باشد یا نه. این گروه از عسل یا محصولات لبنی استفاده نمی کنند و لباس‌های با منشأ پشم، ابریشم، خز، یا چرم هم استفاده نمی کنند و یا از رختخواب‌های پرشده با پر پرندگان نیز استفاده نمی کنند.
• اوو-لاکتو وجترین Ovo-lactovegetarians: گیاهخواران این دسته از تخم مرغ، شیر و محصولات لبنتی استفاده می کنند با این توجیه که این محصولات با کشتن حیوانات به‌وجود نمی آید.
• اوو وجترین Ovovegetarian: گیاهخوارانی که از تخم مرغ استفاده می کنند ولی شیر و محصولات لبنی را مصرف نمی کنند.
• لاکتو وجترین Lactovegetarian: گیاهخوارانی که شیر و محصولات لبنی را مصرف می کنند ولی از تخم‌مرغ استفاده نمی کنند.
• نیمه وگن Semivegetarians: افرادی که از گوشت مرغ و ماهی استفاده می کنند ولی به‌دنبال کاستن از مصرف گوشت حیوانات در رژیم خود هستند.این افراد را میتوان نیمه گیاهخوار و یا شبه گیاهخوار توصیف کرد، به گونه ای که پولوتاریان ها از گوشت مرغ و ماکیان استفاده میکنند و نسبت به مصرف گوشت قرمز و گوشت ماهی سر باز میزنند و پسکاتاریان ها در مصرف گوشت ماهی و غذاهای دریایی محدودیتی ندارند و صرفا گوشت پرندگان و گوشت قرمز را مصرف نمیکنند. باید به این نکته توجه داشت که گیاهخواری در واقع یک تغییر سبک زندگی است.
• میوه خواران Fruitarians: گیاهخوارانی که فقط میوه‌ها، دانه‌ها و سایر محصولاتی که بدون آسیب‌زدن به زمین
  می توان آن‌ها را ایجاد کرد مصرف می کنند.
• منعطف ها Flexitarians: افرادی که ترجیح می دهند محصولات گیاهی بخورند ولی در موارد استثنایی گوشت نیز مصرف می کنند.
• فری گن Freegans: افرادی که به‌دنبال اعراض از هرگونه تلاشی که مستلزم استفاده و بهره‌گیری از انسان‌ها یا محیط زیست باشد هستند و در عوض سعی می کنند غذای خود را شخصاً فراهم کنند یا با مبادله پایاپایی یا از طریق جست‌وجو در سطل آشغال رستوران‌ها به‌دنبال غذاهای دورریخته به‌دست بیاورند. این افراد در آمریکا dumpster diving و در انگلیس به‌نام skipping نامیده می شوند.

منشاء رژیم گیاهخواری

رژیم گیاهخواری یک سبک زندگی است که در تمدن‌های مختلفی در زمان‌های مختلف و نقاط مختلف دنیا به‌وجود آمده است. پیدایش آن علل مختلفی در طول تاریخ داشته است که توضیح داده می شود. یافته‌های باستان‌شناسی حاکی از این هستند که انسان‌های عصر حجر گیاهخوار نبودند ولی حدود یک سوم کالری روزانه‌ی خودشان را از گوشت و محصولات حیوانی حاصل می کردند. ساختار دستگاه گوارش انسان حاکی از این است که انسان‌ها به‌عنوان همه چیزخوار تکامل پیدا کرده‌اند (جانوری که هم از محصولات گیاهی و هم محصولا جانوری تغذیه می کند). روده‌ی انسان کوتاه‌تر از روده‌ی گیاه‌خواران است. مثل معده‌ی گوشت‌خوارها، معده‌ی انسان نیز پپسین (آنزیم ضروری برای هضم پروتئین گوشت‌ها) ترشح می کند. دهان انسان حاوی دندان‌های نوک تیز برای پاره‌کردن گوشت و هم دندان‌های با سطح صاف (دندان‌های آسیا) برای جویدن محصولات گیاهی است. به‌علاوه انسان‌شناس‌ها هیچ تمدنی در گذشته یا حال سراغ ندارند که افراد آن سالم بوده و به‌طور کامل از محصولات گیاهی استفاده کنند.

عقاید گیاهخواران دینی

باورهای مذهبی قدیمی ترین انگیزه برای رژیم گیاهخواری بوده است. آیین هندو قدیمی ترین مذهب عمده‌ای است که سبک زندگی رژیم گیاهخواری را تشویق می کند. در ابتدای دهه‌ی 2000 آیین هندو بیش‌ترین میزان گیاهخوار (70%) نسبت به هر آیین و مسلک سیاسی یا مذهبی داشته است. آیین‌های مختلف هندو، به اشکال متفاوت التزام خود به رژیم گیاهخواری را ابراز می دارند. برخی رژیم گیاهخواری را در ارتباط با دکترین عدم خشونت قرار می دهند که مطابق آن ریختن خون هر حیوان یا انسان بر پیروان این آیین ممنوع است.

برخی دیگراعتقاد دارند که جان‌داران دارای روح هستند و کسانی که حیوانات را بکشند عاقبت بدی داشته و در جسم بعدی خود سرنوشت بدی به دست آورده و عذاب خواهند کشید. در نهایت برخی هندوها اعتقاد دارند که خدای آن‌ها سبک زندگی غیر گیاه­ خواری را نمی پذیرد.

مذهب برهمایی که یک انشعاب ریاضت‌ کشانه از آیین هندو است، در قرن ششم قبل از میلاد مسیح ظهور کرد و پیروان خود را به رعایت یک رژیم ویگان ملزم می کند. آن‌ها هم‌چنین مجاز به خوردن ریشه‌های گیاهان نیز نیستند چون این عمل باعث ازبین‌رفتن گیاه می شود.

اکثر برهمایی ها در روزهای خاصی در طول سال روزه می گیرند و اعتقاد دارند که روزه‌گرفتن باعث تقویت خویشن‌داری و حفاظت آن‌ها از سرنوشت بد می شود.

در یونان قدیم، پیروان فیلسوف و ریاضی دان معروف، فیثاغورث  سبک زندگی ریاضت‌کشانه‌ای را شامل زندگی رژیم گیاهخواری به‌همراه قربانی کردن برای خدایان یونان را رعایت می کردند.

پیروان فلسفه‌ی افلاطونی در قرن‌های سوم و چهارم بعد از میلاد مسیح نظریه‌ی فیثاغورث که گیاه­ خواری کمک به خالص‌شدن روح می شود را احیا کردند. به‌خاطر ارتباط رژیم گیاهخواری با فیثاغورث مسیحیان اروپا در قرون 16 و 17 که رژیم گیاهخواری را رعایت می کردند به‌نام فیثاغورثی خوانده می شوند.

جریان اصلی مسیحیت چه در شاخه‌ی شرقی آن (یونانی زبان) و چه شاخه‌ی غربی (لاتین زبان) هرگز افراد عادی را به رژیم گیاهخواری ملزم نکرده است ولی با این حال سابقه‌ی رژیم گیاهخواری رهبانی به حدود قرن‌های سوم و چهارم بعد از میلاد مسیح می رسد. علاوه بر این بسیاری از مسیحیان در طی ایام مشخصی از تقویم کلیسا از مصرف گوشت خودداری می کنند (ایامی که به‌نام Lent and Advent خوانده می شود و از چهار هفته قبل از کریسمس شروع می شود). یکی از دلایل رژیم گیاهخواری در برخی از احکام رهبانی این اعتقاد است که مصرف گوشت باعث افزایش تمایل به خشم و خشونت می شود. دلیل دیگر که اخیراً در میان پروتستان‌ها رایج شده است آیه‌ی 29 از باب یک کتاب پیدایش است که می گوید خداوند در ابتدا بر آن بود که انسان گیاهخوار باشد و این‌که خداوند از انسان می خواهد که در قبال زمین مسؤول باشد. جامعه‌ی گیاهخواران مسیحی در سال 1999 پایه‌گذاری گردید.

یک شاخه‌ای از مسیحیت که در قرن نوزدهم در آمریکا راه‌اندازی گردید به‌نام کلیسای ادونتیست های روز هفتم خوانده می شود و از پیروان خود می خواهد که گیاهخوار باشند. اعضای این فرقه از 1960 توسط انستیتو ملی سلامت و انستیتو ملی سرطان مورد مطالعه قرار دارند. یافته‌های NIH نشان می دهد که مردان این فرقه به‌طور متوسط 7 سال و زنان این فرقه به‌طور متوسط 8 سال بیش‌تر از همتایان غیرگیاهخوارخود عمرمی کنند.

البته برخی از گروه‌های بی دین نیز به رعایت‌کنندگان این سبک زندگی پیوسته‌اند ولی علاقه‌ی آن‌ها به این سبک زندگی ناشی از احترام به طبیعت یا علایق مذهبی یا احساسات اخلاقی نیست.

گیاه‌خواران محیط زیستی (رژیم گیاهخواری به دلایل محیط زیستی)

کاربرد یافته‌های علمی در کشاورزی در قرن‌های 18 و 19 به افراد اجازه داد تا برای اولین‌بار به بهایی که محیط زیست برای پرورش گوشت حیوانات می پردازد فکر کنند. در دهه‌ی 1770 کشیش انگلیس ویلیام پالی رژیم گیاهخواری را با این توجیه که یک جریب زمین که در آن میوه و سبزی کشت شود به میزان دو برابر زمینی که در آن حیوانات نگهداری شود می تواند جواب گوی نیازهای تغذیه‌ای انسان باشد، ترغیب کرد.

استدلال اخلاقی عمومی گیاهخواران در اوایل دهه‌ی 2000 این بود که 40% غلات دنیا به‌جای این‌که توسط انسان‌ها مصرف شود برای پرورش گوشت مورد استفاده حیوانات قرار می گیرد و در صورتی که نصف این غله بین جمعیت سوء تغذیه‌ای جهان توزیع شود مشکل گرسنگی جهان حل می شود. بر مبنای نظر انجمن گیاهخواران آمریکای شمالی ، 15 نفر ویگان می توانند از مقدار زمینی که برای سیرکردن یک فرد با رژیم گوشت‌خواری لازم است غذا بخورند.

گیاه‌خواران حقوق حیوانات (رژیم گیاهخواری به دلایل حقوق حیوانات)

انتخاب رژیم رژیم گیاهخواری به‌عنوان راهی جهت کاهش رنج و عذاب حیوانات که گاهی نیز به‌عنوان «رژیم گیاهخواری از سر دلسوزی» نیز خوانده می شود از اواسط قرن نوزدهم باب شد. انجمن سلطنتی جلوگیری از بیرحمی نسبت به حیوانات در سال 1840 هفت سال قبل از تشکیل جامعه‌ی گیاهخواران توسط ملکه ویکتوریا تأسیس شد. انجمن آمریکایی جلوگیری از بی رحمی نسبت به حیوانات (ASPCA) نیز در سال 1866 توسط هنری برگ در نیویورک تأسیس شد.

علاوه بر نگرانی ها در خصوص بدرفتاری با حیوانات خانگی و یا حیوانات مورد استفاده در کار، به مرور و در طی قرن بیستم پیدایش مزارع نگهداری و پرورش صنعتی حیوانات، مردم را نگران استفاده از جانوران برای خوراک یا پوشاک انسان نمود.

رژیم گیاهخواری سالم چیست؟

راهنمایی غذایی سال 2003 گیاهخواری

رژیم گیاهخواری در سال 2003 زمانی که انجمن رژیم‌شناسان آمریکا و رژیم‌شناسان کانادا به طور مشترک راهنمای غذایی جدیدی برای گیاهخواران آمریکای شمالی صادر کردند وارد جریان اصلی علوم پزشکی گردید. این سند حاوی اولین بازنگری عمده‌ی هرم غذایی USDA (ایجادشده در سال 1912، اصلاح‌شده در سال‌های 1942 و 1992) و راهنمای غذای کانادا برای غذاخوردن سالم ، (ایجادشده در سال 1942 و اصلاح‌شده در سال 1992) برای گیاهخواران است. با وجودی که هرم سال 1992 برای اولین‌بار مسأله‌ی بیش‌خواری را به‌عنوان یک مشکل سلامتی و ضرورت استفاده از گیاهان در رژیم غذایی را مورد توجه قرار داده بود ولی توصیه‌ای برای رژیم غذایی رژیم گیاهخواری را به‌همراه نداشت. راهنمای غذایی سال 2003 ایده‌ی اصلی گروه‌های غذایی را از هرم‌های قدیمی به عاریت گرفته ولی غذاها را به پنج گروه براساس گیاهان تقسیم‌بندی کرده است:

• غلات: شالوده‌ی رژیم غذایی رژیم گیاهخواری . غلات کامل بهتر هستند ولی غلات تصفیه‌شده و غنی شده نیز قابل قبول هستند.
• میوه‌ها و سبزی ها: ADA وDC توصیه می کنند که گیاه‌خوارن از هر دوی این‌ها استفاده کنند و فقط به یکی در برنامه اتکا نداشته باشند (یکی را به دیگری ترجیح ندهند).
• حبوبات، دانه‌ها و غذاهای غنی از پروتئین: حبوبات شامل شیر سویا و توفو نیز است. محصولات لبنی که برخی از گیاه‌خواران استفاده می کنند نیز در این طبقه قرار می گیرد و به‌عنوان جانشین گوشت در رژیم‌های عادی محسوب می شود.
• چربی ها: گیاهخوارانی که از ماهی استفاده نمی کنند نیازمند منبعی برای تأمین اسیدهای چرب امگا 3 هستند.
• غذاهای غنی از کلسیم: گیاهخواران بالغ نیازمند روزانه 8 جانشین از این گروه هستند. هرچند که غذاهای موجود در این گروه می تواند جزو یکی دیگر از گروه‌های غذایی نیز طبقه‌بندی شود.

مصرف حداقل واحدهای ممکن از هر گروه، رژیمی با حدود 1400 تا 1500 کالری در روز فراهم می سازد. گیاه خوارانی که فعالیت بدنی بیش‌تری دارند با مصرف واحدهای بیش‌تر می توانند انرژی بیش‌تری کسب کنند. شیرینی و الکل باید در حداقل ممکن استفاده شوند.

مکمل‌های رژیمی برای گیاه‌خواران بالای 50 سال و هم‌چنین برای ویگان‌ها بر مبنای مطالعه‌ی انجمن پزشکی آمریکا توصیه می شود. این دستورالعمل‌ها در قسمت خطرات بیش‌تر توضیح داده شده‌اند.

ارائه انواع رژیم های لاغری در سایت بهزیستن کلیک کنید

Christian Vegetarian Association (CVA)

William Paley

North American Vegetarian Society (NAVS)

Royal Society for the Prevention of Cruelty to Animals (RSPCA)

Henry Bergh