آیا رژیم بدون گلوتن برای همه مناسب است؟

امروزه همه جا صحبت از حذف گلوتن از رژیم غذایی و مضرات آن برای سلامتی در میان است. و همه از افراد مشهور گرفته تا ورزشکاران حرفه ای مزایای رژیم غذایی بدون گلوتن را تبلیغ می کنند. اما باید بدانید که این رژیم ها برای همه مناسب نیست . برای درک بهتر این موضوع تا انتهای این مطلب با ما همراه شوید.

گلوتن چیست ؟

ابتدا بیایید با گلوتن بیشتر آشنا شویم . گلوتن پروتئینی است که در گندم، جو و چاودار یافت می شود. این ماده باعث کش آمدن خمیر و ترد شدن بافت فراورده نهایی می‌گردد. ریشه کلمه گلوتن کلمه لاتین «گلوتن» به معنای «چسب» می‌باشد. به همین دلیل این پروتئین به غذاها کمک می کند شکل خود را حفظ کنند. اکثر غلات، نان ها و پاستاها حاوی گلوتن هستند.

رژیم غذایی بدون گلوتن چیست؟

در یک رژیم غذایی بدون گلوتن، هر گونه غذای حاوی گلوتن از برنامه غذایی حذف می شود. نان‌های حاوی گندم، جو و جودوسر، ماکارونی، پاستا، کیک، کوکی، بسیاری از شیرینی‌ها، شکلات، سس سویا، چاشنی سالاد، الکل و آب گوشت (سوپ آبکی) همگی دارای گلوتن هستند. این بدان معنی است که فقط غذاهای کاملی که حاوی گلوتن نیستند، مانند میوه ها، سبزیجات، گوشت و تخم مرغ، و همچنین غذاهای فرآوری شده بدون گلوتن مانند نان یا پاستا بدون گلوتن مصرف کنید.

برخی از مردم فکر می کنند مصرف مواد غذایی بدون گلوتن به معنای نخوردن کربوهیدرات است، اما اینطور نیست. بسیاری از غذاهای حاوی کربوهیدرات، مانند برنج، سیب زمینی و لوبیا، حاوی گلوتن نیستند.

چه کسانی باید رژیم غذایی بدون گلوتن داشته باشند؟

افراد مبتلا به بیماری سلیاک

بیماری سلیاک یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن شما به گلوتن واکنش نشان داده و به روده شما آسیب می رساند و باعث درد شکم، حالت تهوع، نفخ یا اسهال می شود. افراد مبتلا به بیماری سلیاک نمی توانند گلوتن را به هیچ شکلی تحمل کنند و باید تا آخر عمر از یک رژیم غذایی بدون گلوتن پیروی کنند زیرا که تنها راه درمان این بیماری ، حذف گلوتن از رژیم غذایی است .

افرادی که به گلوتن حساسیت دارند

برخی از مردم پس از خوردن چیزی که حاوی گلوتن است احساس خوبی ندارند و دچار ناراحتی در دستگاه گوارش خود می شوند. اگرچه تعریف روشنی برای عدم تحمل گلوتن یا راه روشنی برای توضیح آن وجود ندارد.اما می دانیم که این یک نوع عدم تحمل غذایی و حساسیت گلوتن غیر از سلیاک است که منجر به ناراحتی پس از خوردن گلوتن می شود. این نوع حساسیت در آزمایش خون دیده نمی‌شود. افرادی که جز این دسته قرار می‌گیرند آزمایش سلیاک و یا آلرژی به گندم‌ در آنها مثبت نمی‌شود.

اگر فکر می کنید ممکن است به عدم تحمل گلوتن مبتلا شده باشید، بهتر است با یک پزشک و یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا به علائم خود پی ببرید.

همچنین می توانید یک برنامه غذایی موقت که حاوی غذاهای فاقد گلوتن ، از جمله محصولات مبتنی بر گندم است را دنبال کنید. اگر گلوتن منبع تحریک باشد، ممکن است متوجه بهبود علائمی همچون ، نفخ ، یبوست یا اسهال ، خستگی ، گاز معده و دل درد شوید .

آیا پیروی از رژیم غذایی بدون گلوتن برای افراد غیر مبتلا به سلیاک خطری دارد؟

پیروی از رژیم بدون گلوتن در بیماران مبتلا به سلیاک ضروری است اما گاهی این رژیم برای اهداف دیگری مانند لاغری و یا تغذیه سالم مورد استفاده قرار می گیرد. اما حذف کامل گلوتن مشکلی برای سلامتی ایجاد می کند یا نه ؟

خب باید بدانید که اگر تمام گلوتن را از رژیم غذایی خود حذف کنید، این خطر وجود دارد که غلات کامل و مغذی، فیبر و ریزمغذی ها را از دست بدهید. دریافت کافی غلات کامل در رژیم غذایی بسیار مهم است. غلات کامل می توانند سطح کلسترول را کاهش دهند و حتی به تنظیم قند خون کمک کنند.به همین دلیل کسانی که در معرض بیماری قلبی یا دیابت هستند دریافت غلات کامل اهمیت بسیاری دارد و حذف کامل گلوتن ممکن است خطری برای سلامتی آنها باشد.

 علاوه بر این، برخی از غذاهای حاوی گلوتن منابع ویتامین ها و مواد معدنی مهم مانند ویتامین های گروه B، آهن، منیزیم ، کلسیم زینک و ویتامین D هستند.

از دیگر عوارض رژیم فاقد گلوتن ، یبوست است. همان طور که می‌دانیم حذف گلوتن، فیبر را از رژیم و چرخه غذایی کم می کند. و به دنبال آن مشکلات حرکتی روده و در نتیجه یبوست ایجاد میشود.بنابراین افراد مبتلا به یبوست باید از میوه ها و سبزیجات دارای فیبر مثل گل ‌کلم، لوبیا و عدس استفاده کنند .

 از سوی دیگر برخی از غذاهای فرآوری شده بدون گلوتن حاوی مقادیر زیادی از مواد ناسالم مانند سدیم، قند و چربی هستند. مصرف این غذاها می تواند منجر به افزایش وزن، نوسانات قند خون، فشار خون بالا و مشکلات دیگر شود. بنابراین، برچسب بدون گلوتن روی بسته بندی یک غذا ، لزوماً بعمنی سالم بودن آن نیست.

اگر بیماری سلیاک یا تحریک گوارشی ندارید، بهتر است قبل از حذف گلوتن، غذاهای بسیار فرآوری شده را از رژیم غذایی خود حذف کنید. میوه ها، سبزیجات، نان یا پاستا سبوس دار و پروتئین های بدون چربی را به برنامه غذایی خود اضافه کنید. در بسیاری از موارد متوجه می شوید که فقط با تغذیه صحیح و نه حذف گلوتن، مشکلات شما کم می شود و احساس بهتری دارید.

و در آخر اینکه اگر علاقه مند به امتحان یک رژیم غذایی بدون گلوتن هستید، با یک پزشک یا یک متخصص تغذیه صحبت کنید. آنها می توانند شما را به سمت یک برنامه غذایی متعادل راهنمایی کنند که نیازهای غذایی منحصر به فرد شما را برآورده کند.